Những năm qua, dưới sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, sự phối hợp chặt chẽ của các ban, ngành, đoàn thể từ huyện đến cơ sở và sự đồng thuận, hưởng ứng tích cực của các tầng lớp nhân dân, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” trên địa bàn huyện Thới Bình được triển khai sâu rộng, tạo sự lan tỏa mạnh mẽ trong đời sống xã hội.

Sau 20 năm triển khai, phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa đã thực sự đi vào cuộc sống, khơi dậy tinh thần đoàn kết giúp đỡ nhau phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, làm giàu hợp pháp, xây dựng nông thôn mới và đô thị văn minh, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư” do Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phát động từ năm 1995. Cuộc vận động có nội dung toàn diện trên các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hoá, xã hội, quốc phòng, an ninh, có quy mô rộng lớn nhằm cụ thể hoá chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước tại địa bàn khu dân cư và đã mang lại hiệu quả thiết thực về nhiều mặt, thu hút sự tham gia tích cực của các tầng lớp nhân dân, góp phần tạo nên sự đồng thuận của toàn xã hội.

Để phong trào thực sự trở thành động lực thi đua của các cơ quan, đơn vị, địa phương trên tất cả các lĩnh vực. Trên cơ sở đó, Ban Chỉ đạo phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa huyện đã có sự tập trung chỉ đạo, xây dựng kế hoạch và triển khai các nội dung của phong trào một cách cụ thể, thiết thực, phù hợp với điều kiện thực tế của từng địa phương, đơn vị nhằm nâng cao chất lượng phong trào từ huyện đến cơ sở. Nội dung, biện pháp thực hiện ngày càng thiết thực, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và hành động của cán bộ và nhân dân, thúc đẩy phong trào ngày càng phát triển sâu rộng có tính chất toàn diện, phát huy được sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân. Việc xây dựng các thiết chế văn hóa, trùng tu, tôn tạo các di tích lịch sử được quan tâm triển khai thực hiện. Nâng cao chất lượng phong trào xây dựng gia đình văn hóa; ấp, khóm đạt chuẩn văn hóa; xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới; cơ quan, đơn vị đạt chuẩn văn hóa; vận động thực hiện nếp sống văn minh trong tiệc cưới, tiệc tang và lễ hội trong toàn huyện.

Trong giai đoạn hiện nay phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa được gắn với việc xây dựng nông thôn mới đã đem lại hiệu quả thiết thực trên nhiều mặt của đời sống xã hội, bộ mặt nông thôn được khang trang, kinh tế, văn hóa xã hội ngày càng phát triển, cơ sở vật chất, cơ sở hạ tầng được đầu tư: lộ giao thông được bê tông, nhựa hóa, xây dựng các công trình thủy lợi kết hợp với lộ nông thôn chủ động trong việc sản xuất, kinh doanh; đời sống của người dân từng bước được nâng lên, tỷ lệ hộ nghèo giảm hàng năm.

Nhận thức được văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu vừa là động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội. Chính vì thế, việc thực hiện các nhiệm vụ tư tưởng chính trị, kinh tế xã hội có nội dung văn hóa luôn được các cấp, các ngành quan tâm thường xuyên. Qua thời gian triển khai thực hiện phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá, tinh thần và trách nhiệm của cán bộ và nhân dân được nâng lên đáng kể góp phần thực hiện hoàn thành các mục tiêu đã đề ra, tình làng, nghĩa xóm được thắt chặt, nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội được thực hiện tốt, an ninh chính trị được đảm từ đó đã làm thay đổi diện mạo của nông thôn trong giai đoạn hiện nay. Các ấp, khóm trên địa bàn huyện đã đưa các quy định về việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội vào quy ước hoạt động của mình, tạo nên sự chuyển biến tích cực văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội bước đầu đạt được một số kết quả đáng khích lệ. Đến nay, toàn huyện có 104/104 ấp, khóm đăng ký thực hiện tốt nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội. Có được kết quả đó chính là sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ của đoàn thể chính trị, xã hội đặc biệt là công tác mặt trận, các tổ chức hội và ở các tổ nhân dân tự quản, ấp khóm… đã chủ động xây dựng nếp sống văn hóa trong cộng đồng dân cư; xây dựng hương ước quy ước trong đó chú trọng về việc cưới, việc tang và lễ hội. Do đó, hoạt động xây dựng nếp sống văn minh đã có nhiều chuyển biến tích cực, các vi phạm trong thực hiện nếp sống văn minh ở cơ sở được hạn chế và khắc phục.

Song song với đó, việc bình xét các danh hiệu được Ban Chỉ đạo phong trào TDĐKXDĐSVH các cấp trên địa bàn huyện bám sát các tiêu chuẩn, thực hiện công khai, dân chủ. Thực hiện nghiêm việc kiểm tra, đánh giá, công nhận và công nhận lại các danh hiệu “Gia đình văn hóa”, “ấp văn hóa” “xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới”, “cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa”. Do đó, chất lượng và số lượng các danh hiệu văn hóa được nâng lên đáng kể. Đến nay, toàn huyện có 05/11 xã đạt chuẩn nông thôn mới, chiếm tỷ lệ 45,45%, bình quân toàn huyện đạt 16,73 tiêu chí/xã. Riêng thị trấn Thới Bình xây dựng “Thị trấn đạt chuẩn văn minh đô thị”, đến nay cơ bản hoàn thành 22/26 tiêu chí; 30.936/34.723% gia đình được công nhận “Gia đình văn hoá”, chiếm tỷ lệ 89,09%; 99/104 ấp đạt chuẩn văn hóa chiếm tỷ lệ 95%; 10/11 xã, thị trấn đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới, chiếm tỷ lệ 90,90%; 117/127 cơ quan, đơn vị đạt chuẩn văn hóa, chiếm tỷ lệ 90,12%; và có 100% các khu dân cư đều xây dựng được quy ước, hương ước. Bên cạnh đó, phong trào thể dục, thể thao cũng được duy trì đều đặn, góp phần thực hiện hiệu quả cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại” tạo động lực cho phong trào thể dục thể thao quần chúng phát triển sâu rộng. Toàn huyện hiện có 26,5% số người tập thể dục thể thao thường xuyên; nhiều mô hình, loại hình câu lạc bộ thể thao được thành lập và duy trì.

  Sau gần 20 năm triển khai và thực hiện, phong trào TDĐKXDĐSVH đã đạt được nhưng kết quả đáng kể, tạo nên diện mạo mới, sức sống mới và sự khác biệt trên địa bàn huyện. Những con đường bê tông, những ngôi nhà mới khang trang, hệ thống điện, đường, trường, trạm đã “phủ sóng” ở hầu hết các xóm, làng. Phong trào trong thời gian qua, đã từng bước đi vào chiều sâu, đạt hiệu quả thiết thực, được nhân dân đồng thuận cao. Những kết quả của phong trào góp phần xây dựng tư tưởng, đạo đức và lối sống văn hóa lành mạnh trong xã hội; khơi dậy những truyền thống tốt đẹp của dân tộc như “uống nước nhớ nguồn”, “đền ơn đáp nghĩa”, tình làng nghĩa xóm được thắt chặt; góp phần nâng cao đời sống vật chất và văn hóa của nhân dân, không ngừng thúc đẩy kinh tế - xã hội ngày càng phát triển.

Bên cạnh những kết quả đạt được, nhìn chung phong trào TDĐKXDĐSVH vẫn còn một số hạn chế. Cụ thể như, nhận thức về mục đích, ý nghĩa xây dựng phong trào của một số cấp ủy và chính quyền địa phương chưa sâu sắc, chưa toàn diện. Việc bình xét các danh hiệu văn hóa chưa thật sự thỏa đáng còn chú trọng hình thức và số lượng. Công tác phối hợp giữa một số cơ quan, ban, ngành, đoàn thể chưa tích cực, chặt chẽ, thường xuyên. Bên cạnh đó, các hoạt động lồng ghép các loại hình câu lạc bộ chưa đồng bộ, thiếu tính đa dạng, hoạt động chưa thường xuyên từ đó vẫn còn một số mặt trong phong trào bị hạn chế, ảnh hưởng đến chất lượng của công tác xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở. Trong công tác đoàn kết giúp  nhau “xóa đói giảm nghèo” một bộ phận người dân còn trông chờ, ỷ lại vào sự đầu tư, hỗ trợ từ nhà nước và cộng đồng nên chưa có ý thức chủ động vươn lên thoát nghèo. Do đó, để khắc phục những hạn chế nêu trên huyện Thới Bình đã đề ra những phương hướng, giải pháp cụ thể.

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước về phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” gắn với phong trào xây dựng xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới. Thường xuyên đổi mới nội dung, phương thức tổ chức hoạt động truyền thông gắn với triển khai thực hiện phong trào.

Quán triệt tinh thần Nghị quyết Trung ương 9 (khóa XI) về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước, làm cho Nghị quyết ngày càng thấm sâu vào đời sống xã hội. Đẩy mạnh phong trào TDĐKXDĐSVH thông qua việc xây dựng kế hoạch hoạt động, đề ra mục tiêu cụ thể vận động đông đảo nhân dân tham gia thực hiện.

Tập trung đề ra các giải pháp thiết thực, hiệu quả làm cho nhân dân nhận thức đúng về ý nghĩa, vai trò của phong trào TDĐKXDĐSVH. Trọng tâm là phong trào xây dựng gia đình văn hóa; ấp, khóm văn hóa; cơ quan, đơn vị văn hóa; xã văn hóa nông thôn mới; thị trấn văn minh đô thị gắn với việc xây dựng nông thôn mới để phong trào phát triển sâu rộng nhất là trong tiến trình Thới Bình xây dựng nông thôn mới.

Thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ, khách quan, công bằng việc bình xét và công nhận các danh hiệu văn hóa theo đúng quy định tại Nghị định số 122/2018/NĐ-CP của Chính phủ: Quy định về xét tặng danh hiệu “Gia đình văn hóa”; “Thôn văn hóa”, “Làng văn hóa”, “Ấp văn hóa”, “Bản văn hóa”, “Tổ dân phố văn hóa” mà Chính phủ mới ban hành có hiệu lực từ ngày 05/11/2018 để nâng cao chất lượng các danh hiệu văn hóa.

 Phát huy tốt vai trò giám sát, phản biện của các tổ chức xã hội, cộng đồng dân cư. Khuyến khích các tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư, hỗ trợ cho các hoạt động của phong trào. Tạo mọi điều kiện cần thiết để nhân dân chủ động, tự tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao, phát triển và nâng cao đời sống văn hóa ở cơ sở. Phổ biến, nhân rộng các gương điển hình tiên tiến và phát huy hiệu quả các danh hiệu văn hóa…

Đồng thời, tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của các cấp, ngành, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Ban Chỉ đạo phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” gắn với cuộc vận động toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh./.